مالیات بر واردات
مالیات بر واردات، عبارت است از مبالغی که بر مبنای قوانین مالیاتی محاسبه می‌شوند و از شرکت‌هایی که در حوزه بازرگانی خارجی فعالیت دارند و یا واردکننده کالا هستند، دریافت می‌شود. این مالیات‌ها به‌عنوان عوارض مستقیم با توجه به ارزش گمرکی هر محموله وارداتی محاسبه می‌شوند.
مالیات بر واردات چیست؟
مالیات بر واردات، مبالغ پرداختی در قالب عوارض و مالیات است که از اشخاص و شرکت‌های فعال در حوزه بازرگانی خارجی، دریافت می‌شود. این مبالغ براساس مفاد قانون مالیات‌های مستقیم محاسبه شده و در ازای وارد کردن هر محموله وارداتی، از واردکنندگان کالا یا خدمات اخذ می‌شود. یا در تعریف دیگر، به مالیاتی گفته می‌شود که دولت یک کشور بر کالاهای کشورهای دیگر وضع می‌کند. نرخ مالیات بر واردات در کشورهای مختلف با هم‌دیگر تفاوت دارد. اما به‌طور معمول درصد مشخصی از ارزش گمرکی محاسبه می‌شود که شامل هزینه‌های بیمه و حمل و نقل می‌شود.
هدف مالیات بر واردات چیست؟
اولین هدف از دریافت مالیات در واردات کالا در ابتدای امر، ایجاد درآمد برای دولت و فعال بودن چرخه اقتصادی است. هدف دیگر از وارد شدن هزینه مالیات واردات، ایجاد بستر تولید انواع کالا در داخل کشور و حمایت از تولیدکنندگان داخلی است؛ چراکه در این‌صورت، خریداران به خرید کردن از تولیدکننده داخلی تشویق می‌شوند.
از آن‌جاکه ممکن است کالاهای زیادی در کشور تولید نشده باشند، باید این کالاها از طریق واردات و خرید از فروشندگان خارجی تامین شوند. از همین‌رو، دولت‌ها هنگام ورود کالا به گمرک‌های کشور، مبالغی را در قالب مالیات و عوارض از واردکنندگان دریافت می‌کنند.
این موضوع سبب بالاتر بودن قیمت کالای وارداتی نسبت به‌نوع داخلی آن در کشور شده و باعث ترغیب تولیدکنندگان داخلی به تولید آن کالا می‌شود.
انواع مالیات در واردات:
مالیات بر واردات، مانند دیگر مالیات‌ها، انواع مختلفی دارد. در نگاهی جزئی‌تر باید گفت در واردات هر محموله، سه رقم متفاوت به‌شرح زیر، به‌عنوان مالیات پرداخت می‌شوند.
- مالیات علی‌الحساب شامل ارزش گمرکی کالا ضرب‌در 4 درصد
- مالیات بر ارزش افزوده شامل ارزش گمرکی کالا ضرب‌در 9 درصد
- عوارض هلال احمر شامل 0.5 درصد حقوق گمرکی
مدارک پرداخت مالیات علی‌الحساب برای هر محموله وارداتی، به‌عنوان پیش‌پرداخت مالیات در اسناد حسابداری شرکت‌ها ضبط و هنگام ارائه اظهارنامه مالیاتی منظور می‌گردد.
قوانین مالیات بر واردات
براساس قوانین گمرکی، واردات هرگونه کالا به کشور، شامل پرداخت مالیات می‌شود. اما در این حوزه کالاهایی نیز وجود دارند که از پرداخت مالیات بر واردات معاف هستند. به‌طور مثال محصولات نفتی، کشاورزی، کالاهای اساسی و… در این گروه قرار می‌گیرند. هم‌چنین کالاهای دیگری نیز هستند که در ادامه به آن‌ها اشاره کرده‌ایم:
- کالاهای دریافتی که در قالب کمک‌های بشردوستانه به جمعیت هلال احمر و سازمان‌های مشابه اهدا می‌شوند.
- کالاهایی که از طریق بورس کالا عرضه می‌شوند.
- کالاهایی که طبق تاییدیه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، مشابه داخلی ندارند.
لیست کامل کالاهایی که شامل معافیت پرداخت از مالیات بر واردات هستند با یک جستجوی ساده در دسترس قرار می‌گیرند. بدیهی است که تمامی واردکنندگان کالا و خدمات، به‌استثنای گروه‌های دارای معافیت مالیاتی، موظف به پرداخت مالیات واردات محصولات وارداتی خود هستند.
چه اشخاصی از مالیات بر واردات معاف هستند؟
دو دسته از اشخاص حقوقی از پرداخت مالیات معاف هستند. در واقع این افراد قادر هستند کالاهای مدنظر خود را بدون نگرانی وارد کنند. این دو دسته شامل شرکت‌هایی می‌شوند که پروانه بهره‌برداری دارند و یا شرکت‌هایی که از اداره دارایی گواهی خوش‌حسابی دریافت کرده‌اند. برای خوش‌حساب بودن از نظر اداره مالیات باید ثبت‌نام شرکت در سامانه مالیاتی کشور کامل شده باشد هم‌چنین بدهی مالیاتی نداشته باشد و اظهارنامه مالیاتی را سالیانه کامل کرده باشد. اگر شرکتی سال اول فعالیت خود را پشت سر می‌گذارد نمی‌تواند در دسته اشخاص خوش‌حساب قرار گیرد.
نحوه محاسبه مالیات بر واردات
چگونگی محاسبه مبلغ مالیات و اجرای قوانین مالیات واردات برای هر محموله وارداتی، براساس ارزش گمرکی کالا و بسته به نوع آن انجام می‌گیرد. ارزش گمرکی، شامل قیمت خرید کالا از کشور مبدأ به‌اضافه هزینه بیمه کالا و حمل و نقل آن است. علاوه‌بر این، حقوق ورودی کالا، حقوق گمرکی و سود بازرگانی نیز به این مبلغ اضافه می‌شود.
برای اطلاع از نحوه محاسبه مالیات بر واردات، ابتدا باید فاکتورهای زیر تعریف شوند:
سود بازرگانی: مبلغی که هرساله توسط دولت تعیین و اعلام می‌شود و ثابت نیست. مقدار این مالیات با تصمیم‌ها و سیاست‌گذاری‌‌های دولت قابل تغییر است. اداره گمرک مبلغ تعیین‌شده مالیات را از واردکننده دریافت می‌کند.
حقوق گمرکی: شامل عوارض مختلف مانند انبارداری، تست یا آزمایش، ایکس‌ری، توزین کالا، استاندراد و… می‌شود.
نرخ گمرکی: درصدی که برای هر کالای وارداتی، به‌صورت منحصر به‌فرد در کتاب تعرفه گمرکی درج می‌شود.
حقوق ورودی: مبلغی که شامل جمع سه فاکتور سود بازرگانی، ارزش گمرکی و نرخ گمرکی می‌شود.
ارزش گمرکی کالا: یا ارزش CIF که شامل جمع مبلغ سه فاکتور مختلف است. مبلغ مندرج کالا در پروفرما به‌اضافه کرایه حمل مندرج در اینویس که براساس نرخ روز ارز به ریال تبدیل می‌شود. این نرخ به‌صورت رسی توسط گمرک اعلام شده و مبلغ بیمه کالا به رقم ریالی به‌ست آمده، اضافه می‌شود.
چرا برای واردات باید مالیات پرداخت کرد؟
علاوه بر کسب درآمد دولت و حمایت از تولید داخلی که پیش‌تر به آن اشاره شد، دریافت مالیات بر واردات دلایل دیگری نیز دارد. این کار از واردکردن کالاهای غیرضروری به کشور جلوگیری می‌کند و جدای از این موضوع مسائل اداری و اجرایی مختلفی مطرح است که دریافت این مبلغ را از واردکننده توجیه می‌کند.
- مالیات علی‌الحساب شامل ارزش گمرکی کالا ضرب‌در 4 درصد
- مالیات بر ارزش افزوده شامل ارزش گمرکی کالا ضرب‌در 9 درصد
- عوارض هلال احمر شامل 0.5 درصد حقوق گمرکی
مدارک پرداخت مالیات علی‌الحساب برای هر محموله وارداتی، به‌عنوان پیش‌پرداخت مالیات در اسناد حسابداری شرکت‌ها ضبط و هنگام ارائه اظهارنامه مالیاتی منظور می‌گردد.
الزامات واردات کالا چیست؟
اقلامی که فاسد می‌شوند چون محصولات غذایی دریایی، به گواهی بهداشتی صادر شده در کشور مبدأ احتیاج دارند. هم‌چنین لازم است؛ مطابق با مشخصات محصول شامل برچسب‌گذاری و استانداردهای علامت‌گذاری باشد. محصولات دارویی علاوه بر ثبت در وزارت بهداشت، باید توسط آژانس ملی فناوری فارماکولوژی و سلامت تأیید شده باشند.
به‌طور مثال اگر محصولات دارویی، شامل کنوانسیون سازمان ملل متحد برای مبارزه با قاچاق مواد مخدر باشند؛ واردکنندگان به‌طور حتم باید مجوزهای ویژه‌ای را از وزارت بهداشت دریافت کنند. اگر نماینده‌ای کارهای ثبت واردات دارویی را انجام می‌دهد؛ لازم است از حقوق انحصاری واردات برخوردار باشد و برای فعالیت به‌عنوان نماینده قانونی، واجد شرایط باشد.
جمع‌بندی
دریافت مالیات بر واردات،موضوعی رایج در تمام دنیا است و اکثر کشورها این قانون را در قوانین مالیاتی خود گنجانده‌اند. با این حال در کشور ما، طبق قوانین مالیاتی وضع شده، کالاها و شرکت‌هایی هستند که پرداخت این مالیات شامل حالشان نمی‌شود. در این مطلب به سوال‌های رایج مبحث مالیات بر واردات پاسخ دادیم. اگر موضوع دیگری مربوط به این موضوع ذهن شما را درگیر کرده است؛ خوشحال می‌شویم از طریق بخش نظرات آن را با ما در میان بگذارید.
به‌طور مثال اگر محصولات دارویی، شامل کنوانسیون سازمان ملل متحد برای مبارزه با قاچاق مواد مخدر باشند؛ واردکنندگان به‌طور حتم باید مجوزهای ویژه‌ای را از وزارت بهداشت دریافت کنند. اگر نماینده‌ای کارهای ثبت واردات دارویی را انجام می‌دهد؛ لازم است از حقوق انحصاری واردات برخوردار باشد و برای فعالیت به‌عنوان نماینده قانونی، واجد شرایط باشد.